Δημοσιευμένα Άρθρα/Απόψεις

Άρθρο-τοποθέτηση του Φρίξου Βρυωνίδη, Συντονιστή της Επιτροπής Θεσμών, Αξιών και Επιτρόπου Διοικήσεως του Volt για το νόμο περί δημόσεων συγκεντρώσεων.

Ας ξεκινήσουμε από τα γεγονότα που στάθηκαν η αφορμή: Το βράδυ της Πέμπτης 2/10/2025, έξω από το Υπουργείο Εξωτερικών, πραγματοποιήθηκε μια καθ’ όλα ειρηνική διαμαρτυρία. Χωρίς κανένα επεισόδιο, χωρίς προκλήσεις, χωρίς κίνδυνο για τη δημόσια τάξη. Άνθρωποι συγκεντρώθηκαν για να διαμαρτυρηθούν για τη στάση της Κύπρου προς το Ισραήλ, με αφορμή την κατάληψη του στολίσκου ανθρωπιστικής βοήθειας που είχε σταλεί προς τη Γάζα και τη σύλληψη των συμμετεχόντων. Λίγο πριν διαλυθούν ησύχως, εμφανίστηκε η Αστυνομία, προβάλλοντας αξιώσεις να οριστεί «οργανωτής», και μέσα σε λίγη ώρα προκάλεσε η ίδια ένταση. Χρησιμοποιήθηκε σπρέι πιπεριού και ασκήθηκε βία σε βάρος διαδηλωτών – γεγονός που καταγράφεται σε αρκετά βίντεο – καθώς και εναντίον δημοσιογράφου, κάτι που καταδικάστηκε δημόσια από την Ένωση Συντακτών Κύπρου.

Τα σχόλιά μου σε σημεία:

1. Η συμπεριφορά αυτή είναι απαράδεκτη και καταδικαστέα. Η Αστυνομία δεν είναι εκεί για να φιμώνει τους πολίτες, αλλά για να προστατεύει την ειρηνική άσκηση των δικαιωμάτων τους. Και το δικαίωμα του συνέρχεσθαι είναι ιερό – κατοχυρωμένο από το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας (άρθρο 21) και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (άρθρο 11). Η αστυνομική αυθαιρεσία και η κατάχρηση εξουσίας δεν μπορούν να έχουν θέση σε μια ευνομούμενη πολιτεία. Όταν οι πολίτες διαδηλώνουν ειρηνικά, δεν είναι εχθροί. Είναι η ζωντανή έκφραση της δημοκρατίας, την οποία η Αστυνομία οφείλει να προστατεύει και όχι να υπονομεύει.

2. Στη συζήτηση για το κατά πόσον η Αστυνομία ενήργησε σωστά, προφανώς δεν παίζει κανένα ρόλο ο λόγος για τον οποίο γινόταν η διαδήλωση. Είτε συμφωνούμε είτε διαφωνούμε, δεν παίζει κανένα ρόλο στο ερώτημα εάν είχαν το δικαίωμα να διαδηλώσουν ειρηνικά και να εκφράσουν τις πεποιθήσεις τους. Το αν έχουν διαδηλώσει στο παρελθόν για άλλα ζητήματα είναι απολύτως άσχετο. Αυτονόητα πράγματα σε μια δημοκρατική χώρα – αλλά ίσως πρέπει να τα θυμίζουμε ξανά.

3. Το μόνο στοιχείο που μπορεί να έχει θέση στη συζήτηση είναι μια υποψία από τη συσχέτιση αυτού του συμβάντος με πρόσφατα περιστατικά που καταδεικνύουν τη στάση της Κυβέρνησης προς το κράτος του Ισραήλ. Δηλαδή περνά από το μυαλό η ερώτηση: Μήπως ο λόγος που επιδείχθηκε αυτός ο υπερβάλλων ζήλος ήταν για να «δείξουμε καλό πρόσωπο»; Ίσως ακούγεται υπερβολικό σε κάποιους. Δεν το υιοθετώ ως συμπέρασμα — αλλά το ερώτημα παραμένει.

4. Όσον αφορά τον νόμο περί δημόσιων συγκεντρώσεων, τόσο προσωπικά όσο και ως Volt Cyprus είχαμε εκφράσει τεκμηριωμένα την κριτική μας και είχαμε αναδείξει μια σειρά από πολύ σοβαρά προβλήματα του συγκεκριμένου νομοσχεδίου. Δεν εισακουστήκαμε και ο νόμος αυτός ψηφίστηκε από την πλειοψηφία της Βουλής. Πρόσφατα, είδε το φως της δημοσιότητας μια γνωμάτευση του ΟΑΣΕ για τον νόμο αυτό, η οποία εντοπίζει πράγματι μια σειρά από προβλήματα και επιβεβαιώνει αυτά που λέγαμε.

5. Παρά ταύτα, είναι σημαντικό να ειπωθεί ότι ακόμα και ιδωμένες υπό το πρίσμα του νέου νομοθετικού πλαισίου, οι ενέργειες της Αστυνομίας την Πέμπτη 2/10/2025 δεν δικαιολογούνται και δεν καλύπτονται.

6. Η συζήτηση σήμερα στη Βουλή παρεκτράπηκε χωρίς να αγγίξει την ουσία. Οι αναφορές του Υπουργού Δικαιοσύνης για το νομοσχέδιο περιείχαν αρκετές ανακρίβειες. Θετικό στοιχείο, εφόσον μεταφέρθηκε ορθά από τα ΜΜΕ, αποτελεί η δήλωσή του ότι «την ίδια ώρα υπάρχουν θέματα που εγείρονται και μας βρίσκουν σύμφωνους και το Υπουργείο θα προβεί σε τροποποιήσεις». Θα αναμένουμε.

7. Με όλο τον σεβασμό προς την κοινοβουλευτική ομάδα του ΑΚΕΛ, με την οποία συμφωνώ ως προς το ότι ο συγκεκριμένος νόμος εγείρει σοβαρά ζητήματα, θεωρώ άστοχη και άτοπη την πρόταση νόμου που κατέθεσαν για κατάργηση του νόμου. Πώς θα εγκριθεί μια τέτοια πρόταση νόμου; Η ίδια η ολομέλεια της Βουλής τον ενέκρινε πρόσφατα με τους ψήφους ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, ΔΗΠΑ και ΕΛΑΜ. Άλλαξε κάποιος άποψη και δεν το ξέρουμε; Δεν πιστεύω ότι μια τέτοια κίνηση προσφέρει κάτι ουσιαστικό στο παρόν στάδιο.

Το δικαίωμα να μαζευόμαστε και να εκφράζουμε συλλογικά την άποψή μας — έντονα αλλά ειρηνικά — είναι θεμελιώδες. Αν την επόμενη φορά κάποιοι φοβηθούν να διαδηλώσουν επειδή είδαν τέτοιες εικόνες, τότε αυτή θα είναι η πραγματική ζημιά για τη δημοκρατία.

Συνεπώς, ας το πούμε ακόμη μία φορά και ας είναι ξεκάθαρο: ο ρόλος της Αστυνομίας δεν είναι να περιορίζει το δικαίωμα στη διαμαρτυρία — είναι να διασφαλίζει ότι αυτό ασκείται με ασφάλεια.