1 Μαρτίου 2025 - Η μεταρρύθμιση αδυνατεί να μετατοπίσει μέρος του φορολογικού βάρους από την άμεση φορολογία στην έμμεση

Στο Volt θεωρούμε την φορολογική πολιτική άκρως σημαντικό εργαλείο για τη δημιουργία μιας ανταγωνιστικής οικονομίας και την ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης στη βάση του να συμμετέχει ο κάθε φορολογούμενος στα φορολογικά έσοδα αναλόγως των δυνατοτήτων του. Φυσικά θα αναμένουμε την πιο λεπτομερή μελέτη της όλης μεταρρύθμισης, ωστόσο παραθέτουμε κάποια πρώτα συμπεράσματα και σκέψεις.

Πρώτα απ’ όλα όσον αφορά την εταιρική φορολογία, χαιρετίζουμε τα μέτρα που εξισώνουν τη φορολογική μεταχείριση των εταιρειών, ξένων και ημεδαπών. Το συνολικό πακέτο που ανακοινώθηκε κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ η κατάργηση της λογιζόμενης διανομής βοηθά στην ενθάρρυνση της επανεπένδυση κερδών.

Όσον αφορά την φορολογία φυσικών προσώπων, σύμφωνα με τα όσα έχουν ανακοινωθεί, η μεταρρύθμιση αδυνατεί να μετατοπίσει μέρος του φορολογικού βάρους από την άμεση φορολογία στην έμμεση. Ο στόχος στήριξης της μεσαίας τάξης επιτυγχάνεται σε κάποιο βαθμό, παρά το ότι είναι ανησυχητική η τελευταία κλίμακα για άνω των 80.000 ευρώ. Ταυτόχρονα, η χρήση του μέσου εισοδήματος (28.356 ετησίως), αφήνει χωρίς φορολογικό όφελος τον μισό πληθυσμό ο οποίος αμείβεται με λιγότερα από 23.000 περίπου τον χρόνο. 

Όλοι αυτοί οι συμπολίτες μας δεν φορολογούνται καν, και έχουν πνιγεί στους άδικους έμμεσους φόρους. Στην Κύπρο η έμμεση φορολογία αγγίζει το 14,2% του ΑΕΠ, ενώ η άμεση μόνο το 10,1%. Από αυτό τα νομικά πρόσωπα επιβαρύνονται αναλογικά λιγότερο από ότι τα φυσικά πρόσωπα, κάτι που το καθιστά εξαιρετικά άνισο. Παράλληλα, η συνεχιζόμενη έκπτωση που παρέχεται για εισοδήματα άνω των 55χιλ ευρώ για 17 (!) τόσα χρόνια, δημιουργεί πολίτες δύο ταχυτήτων και απαιτείται εξορθολογισμός των κινήτρων.

Περισσότερο από τον μισό πληθυσμό θα είναι στην πραγματικότητα σε χειρότερη θέση, αν συνυπολογιστούν οι αυξήσεις στους έμμεσους φόρους, το υψηλότερο κόστος διαβίωσης, τις στρεβλές τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος και τις δυσμενείς τιμές κατοικίας και ενοικίων. 

Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή έχει αυξηθεί κατά 47% μεταξύ 2002 και 2024, εξαιρουμένου του κόστους του ηλεκτρικού ρεύματος και της στέγασης, κάτι που ομοιάζει με τη χειρότερη μορφή φορολογίας.

Στο Volt μελετάμε ενδελεχώς τα δεδομένα και θα επανέλθουμε με ολοκληρωμένη πρόταση επί της φορολογικής μεταρρύθμισης.

Η προτεινόμενη φορολογική μεταρρύθμιση, η οποία αυξάνει τα έσοδα μέσω της έμμεσης φορολογίας και μειώνει την άμεση φορολογία για τα φυσικά πρόσωπα και τις επιχειρήσεις, επιδεινώνει τις ανισότητες και ενδέχεται να αυξήσει τη φτώχεια, ενώ δεν διορθώνει στρεβλώσεις που δημιουργεί για παράδειγμα η απουσία προοδευτικού φόρου ακίνητης ιδιοκτησίας, τουλάχιστον σε αδρανή ακίνητα. Η αύξηση των φόρων κατανάλωσης αποτελεί συχνά εύκολη επιλογή δημόσιας πολιτικής, αλλά πλήττει τους ανθρώπους με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα. Χρειαζόμαστε μια καλύτερη ισορροπία επί τούτου.